Łazik Perseverance będzie przebywał na Marsie i badał go przez co najmniej jeden rok marsjański, czyli 687 dni ziemskich. Będziemy śledzić, dzielić się i świętować znaczące, zdumiewające odkrycia, których dokona misja.
Do tej pory odbyło się około 50 misji na Marsa, z czego około połowa zakończyła się sukcesem.
Inżynierowie NASA określają zejście jako „siedem minut terroru” – wszystko, co znajdzie się na powierzchni Marsa, musi poradzić sobie z niezwykle trudnym lądowaniem.
1. Viking 1 (lądownik) – 1976 r.
Pierwsze udane lądowanie na Marsie miało miejsce w lipcu 1976 roku, kiedy sonda NASA Viking 1 wylądowała na Chryse Planitia (Złote Równiny).
Lądownik ten był częścią programu agencji kosmicznej o nazwie Viking, w skład którego wchodził jeszcze jeden statek kosmiczny, Viking 2.
Oprócz wykonywania zdjęć i zbierania danych naukowych na powierzchni Marsa, Viking 1 przeprowadził również trzy eksperymenty biologiczne mające na celu poszukiwanie ewentualnych oznak życia.
Według NASA eksperymenty te odkryły nieoczekiwaną i enigmatyczną aktywność chemiczną w marsjańskiej glebie, ale nie dostarczyły jednoznacznych dowodów na obecność żywych mikroorganizmów w glebie w pobliżu miejsc lądowania.
Viking 1 utrzymał rekord najdłuższej misji na powierzchni Marsa, kontynuując swoją pracę przez ponad sześć lat, aż do 2010 roku, kiedy to wynik ten został pobity przez łazik Opportunity.
2. Viking 2 (lądownik) – 1976 r.
Zaraz po sukcesie Vikinga 1 NASA wylądowała na Marsie ponownie we wrześniu 1976 roku Vikingiem 2.
Siostrzany statek wylądował na równinach Utopia Planitia (Równina Utopii), gdzie wykonał zdjęcia i – podobnie jak jego poprzednik – znalazł sterylną glebę, która nie wykazywała wyraźnych oznak życia mikrobiologicznego.
Lądownik przestał działać w 1980 roku po awarii akumulatorów.
3. Pathfinder (lądownik) – 1997 r.
Pathfinder wylądował w Ares Vallis na Marsie w lipcu 1997 roku, niosąc sześciokołowego łazika robotycznego o nazwie Sojourner.
Był to pierwszy udany lądownik od czasu lądowania dwóch Vikingów w 1976 roku.
Misją Pathfindera było udowodnienie, że rozwój „szybszych, lepszych i tańszych” statków kosmicznych jest możliwy, a ponadto, że możliwe jest wysłanie dużej ilości instrumentów naukowych na inną planetę za pomocą prostego systemu.
Sojourner był pierwszym pojazdem kołowym, który został użyty na jakiejkolwiek planecie.
Para zebrała dane na temat geologicznych, glebowych, magnetycznych i atmosferycznych właściwości Marsa.
Ostatni kontakt NASA z Pathfinderem miał miejsce we wrześniu 1997 roku, a w 2003 roku Sojourner został włączony do Robot Hall of Fame (Galerii Sławnych Robotów).
4. Spirit (łazik) – 2004 r.
Ten robot kosmiczny wylądował w kraterze uderzeniowym Gusev na Marsie w styczniu 2004 roku w ramach misji NASA Mars Exploration Rover.
Wraz z bliźniaczym łazikiem Opportunity, Spirit miał za zadanie zbadać historię klimatu i wody w miejscach na Czerwonej Planecie, gdzie warunki mogły być kiedyś korzystne dla życia.
Statek kosmiczny pracował przez ponad sześć lat – znacznie dłużej niż początkowo zakładane 90 dni misji – i przestał komunikować się z NASA w 2011 roku po globalnej burzy pyłowej na Marsie.
5. Opportunity (łazik) – 2004 r.
Opportunity wylądował po drugiej stronie Marsa – na równinach Meridiani Planum – prawie trzy tygodnie po swoim bliźniaku.
Był to pierwszy łazik, który zidentyfikował i scharakteryzował skały osadowe na planecie innej niż Ziemia.
Opportunity odkrył małe kuleczki związku zwanego hematytem (pseudonim „jagody”) i znalazł białe żyłki mineralnego gipsu w kraterze Endeavour – znak rozpoznawczy wody, która kiedyś przemieszczała się przez podziemne szczeliny.
Opportunity pracował na powierzchni Marsa dłużej niż jakikolwiek inny robot – ponad 14 lat. Przerwał łączność w 2018 roku po burzy pyłowej na planecie.
Zarówno Spirit jak i Opportunity wykonały tysiące zdjęć Marsa, odsyłając ponad 342 000 surowych obrazów.
6. Phoenix (lądownik) – 2008 r.
Zrobotyzowana sonda kosmiczna Phoenix wylądowała w maju 2008 roku, przystępując do badania historii wody na Marsie.
Jak podaje NASA, lądownik kopał, nabierał, piekł, wąchał i smakował glebę Czerwonej Planety.
Zweryfikował on obecność podpowierzchniowego lodu wodnego na Marsie, którą orbiter NASA Mars Odyssey po raz pierwszy zdalnie wykrył w 2002 roku.
Misja trwała około siedmiu miesięcy – poziom energii czerpanej ze Słońca spadł wraz z nadejściem marsjańskiej zimy.
7. Curiosity (łazik) – 2012 r.
Ten łazik wielkości samochodu został zaprojektowany do zbadania krateru Gale na Czerwonej Planecie w ramach misji NASA Mars Science Laboratory.
Mimo że misja wylądowała ponad dziewięć lat temu, nadal pozostaje aktywny.
Curiosity ma na swoim koncie wiele osiągnięć – w tym znalezienie dowodów na istnienie w przeszłości wody w stanie ciekłym, pomiar metanu na powierzchni oraz wykrycie siarki, azotu, tlenu, fosforu i węgla, które są kluczowymi składnikami niezbędnymi do powstania życia.
Konstrukcja łazika – oraz niektóre z jego instrumentów – zostały zaadaptowane na potrzeby misji Perseverance.
8. InSight (lądownik) – 2018 r.
Ten statek kosmiczny NASA wylądował w listopadzie 2018 roku.
Jego celem było rzucenie nowego światła na to, jak Mars został uformowany i jaka jest jego głęboka struktura, poprzez mapowanie jądra, skorupy i płaszcza planety.
Misja zmierzyła liczne trzęsienia Marsa i nadal zbiera dane, które pozwolą lepiej zrozumieć formowanie się Marsa i innych planet skalistych.
9. Orbiter Tianwen-1 / Łazik Zhurong – 2020 r.
Orbiter przybył w lutym 2021 r.; Chiny uwolniły lądownik, który pomyślnie wylądował i wysłał łazik w maju 2021 r.
10. Marsjański łazik Perseverance – 2021 r.
Udane poszukiwania śladów życia w przeszłości i zbieranie próbek do odesłania później na Ziemię
